علیرضا رستمی رئیس کمیته فنی انجمن چوخه کشور را بیشتر بشناسیم
علیرضا رستمی رئیس کمیته فنی انجمن چوخه کشور در انواع کشتی (چوخه، پهلوانی، آزاد و فرنگی) کشتی گرفته است. از آنجا که چوخهکار بوده و در فن لنگ استاد است، بعد از پایان قهرمانیهایاش در رشته کشتی به عرصه رقابتهای جودو نیز پا گذاشته است.
وی در سال ۱۳۲۸ در روستای تیتکانلوی شهرستان قوچان به دنیا آمده است و از دوران کودکی و دبستان کشتی را آغاز کرده است، میگوید: خانواده ما به کشتی باچوخه که کشتی محلی و منسوب به کردهای خراسان است، علاقه زیادی داشتند. پدرم چوخهکار محلی بود و در مراسم عروسی، جشن نوروز و مراسم اینچنینی در روستا کشتی میگرفت و انصافا چوخهکار خوبی بود.
علیرضا رستمی از دوران دبستان با کشتی چوخه آشنا شده و کشتیگرفتن را آغاز کرده است و با بیان اینکه پهلوان قربانمحمد بهادری بهعنوان مربی نقش بهسزایی در پیشرفت کشتیاش داشته است، گفته است: بسیار خوششانس بوده است که؛ پهلوان قربانمحمد بهادری او را بهعنوان یکی از شاگردان خود پذیرفته است.
ایشان درباره افتخارات زندهیاد پهلوان قربانمحمد بهادری میگوید همین بس که زیباترین فن لنگ در کشتی، توسط این پهلوان قوچانی روی امامعلی حبیبی، قهرمان جهان و المپیک، اجرا شد. زیبایی و تکنیک اجرای این فن توسط کشتیگیر خراسانی در حدی بود که عکس این فن لنگ سالها نشان فدراسیون کشتی ایران بوده و حتی طرح آن هم روی مدالهای قهرمانی مسابقات جهانی حک شده است. کمتر کسی یارای مقاومت در برابر فن لنگ او را داشت و بهادری توانست با همین فن برابر مصطفی تاجیک، کشتیگیر مشهور ترک و نفر چهارم جهان، نیز به پیروزی برسد و من تحت تعلیم و مربیگری این مربی و کشتیگیر بزرگ، الفبای ابتدایی کشتی، فنون مختلف چوخه و مرام پهلوانی و جوانمردی را آموختم و در مسابقات مختلف به کار بستم. البته در کنار آموزشهای قربانمحمد بهادری، با بزرگان کشتی همچون پهلوان احمد وفادار، پهلوان شورورزی و پهلوان گلمکانی، پهلوان صحرایی، پهلوان محجوب، پهلوان روحانی، پهلوان معرب و پهلوان بامشکی نیز آشنا بودم و در جریان مسابقات و تمرینات کشتی از اطلاعات و تجربیات آنها بهرههای بسیاری بردم.
علیرضا رستمیتیتکانلو با اشاره به اینکه جزو معدود کشتیگیران خراسانی است که بهصورت همزمان در رشته کشتی آزاد، کشتی فرنگی، کشتی پهلوانی و کشتی باچوخه شرکت داشته و البته مقام قهرمانی نیز کسب کرده است، میگوید: کشتیگیرهای قوچان اصولا چوخهکارهای ماهری هستند. اصلا تاریخ کشتی باچوخه به کردهای حومه قوچان برمیگردد. از این رو پسربچههای قوچانی بهخصوص در گذشته با کشتی باچوخه بزرگ میشدند. من هم از این قاعده مستثنا نبودم. البته بهدلیل عشق و علاقهای که به رشتههای مختلف کشتی داشتم، در کنار کشتی آزاد و باچوخه، قوانین و فنون کشتی فرنگی را نیز آموختم و در این رشته هم دوبنده استان خراسان را در مسابقات کشوری بر تن کردم.
وی در ادامه میگوید: بعد از کسب قهرمانی در کشتی استان، بهعنوان نماینده استان خراسان جواز حضور در مسابقات کشتی کشور را به دست آوردم و بین سالهای ۱۳۵۰ تا ۱۳۵۸، ۶ بار عنوان قهرمانی کشور را از آن خود کردم. همچنین در سال ۱۳۵۸ در مسابقات کشتی پهلوانی کشور که در تهران برگزار شد نیز شرکت کردم و در آن رقابتها مقام سوم را به دست آوردم. سال ۱۳۵۴ به خدمت سربازی اعزام شدم. از این جهت در سالهای ۱۳۵۴ و ۱۳۵۵ در رقابتهای ارتشهای ایران شرکت کردم و به رتبههای سوم و دوم را کسب کردم.
ساکن محله وکیلآباد مشهدآباد درباره حضور در تورنمنتهای بینالمللی میگوید: باوجود اینکه هرگز دوبنده تیم ملی را بر تن نکردم، چندباری به همراه تیم خراسان بهعنوان نماینده ایران در رقابتهای بینالمللی شرکت کردم. ۳ دوره آن مربوط به حضور در مسابقات بینالمللی جشن جمهوری افغانستان بود که تیم کشتی استان خراسان به نمایندگی از کشور ایران در این رقابتها شرکت کرده بود. در این تورنمنت کشتیگیرانی از کشورهای ژاپن، روسیه، کرهجنوبی، کرهشمالی، پاکستان و چند کشور مطرح دیگر شرکت داشتند. در ۳ دوره حضورم در این مسابقات رتبه اول، دوم و سوم را به دست آوردم. حضور در مسابقات بینالمللی کشتی جام فرایبورگ در کشور آلمان، موسوم به جام «زیگر» دیگر عرصه برونمرزی بود که در سال ۱۳۵۶ تجربه کردم. در این سال با کشتیگیران مطرحی از کشورهای ژاپن، آلمان غربی و شرقی، بلغارستان و رومانی کشتی گرفتم و در آخر رتبه چهارم رقابتهای وزن ۶۸ کیلوگرم را از آن خود کردم. البته تیم خراسان در جام زیگر با کسب رتبه دومی خدابخشی، رتبه سومی حسن راستگو، رتبه سومی حسین عبداللهی و رتبه چهارمی خودم، به رتبه سوم تیمی مسابقات دست پیدا کرد.
رئیس کمیته فنی و مدرس داوری انجمن کشتی باچوخه کشور در ادامه میگوید: در پایان ورزش حرفهای (سال ۱۳۵۸) ازدواج کردم و به همسرم قول دادم که دیگر کشتی نگیرم. از قضا در همان سال قرار بود مسابقات کشتی باچوخه قهرمانی استان در شهرستان قوچان برگزار شود. خیلی از دوستان نزد من آمدند و خواستند که بهعنوان نماینده قوچان در آن بازیها شرکت کنم. سرانجام بهدلیل اینکه روی همشهریهای خود را به زمین نیندازم و همچنین بهسبب عرق خاصی که به شهرم داشتم، در آن مسابقات کشتی باچوخه استان شرکت کردم. بهخوبی یادم هست که در آن مسابقات، با خاک کردن همه حریفان، مقام اول را کسب کردم و یک گوساله بهعنوان پاداش نفر اول، جایزه گرفتم. شاید باورتان نشود که این بزرگترین جایزهای بود که من در دوران ورزش حرفهای به دست آوردم، بقیهاش فقط عشق و علاقه بود و استعداد.
علیرضا رستمی یادآور میشود: از سال ۱۳۵۸ که کشتی حرفهای را بهصورت رسمی کنار گذاشتم، با دعوت رئیس دانشکده تربیتبدنی دانشگاه فردوسی مشهد کار خود را بهعنوان مربی کشتی در این دانشکده شروع کردم
وی با بیان اینکه ۴۱ سال است که در کسوت مربیگری، جوانان علاقهمند به کشتی را هدایت میکند، توضیح میدهد: در طول این مدت سعی و تلاش من بر این بوده است که تمام تجربیات و اندوختههای خود را در اختیار جوانان علاقهمند رشته کشتی قرار دهم. خوشبختانه در طول این ۴۰ سال تنها به برنامهها و تمرینات کلاسهای ورزشی اکتفا نکردم و با اجرای برنامههای استعدادیابی، دانشجویان بااستعداد در زمینه کشتی را شناسایی کردهام. در طول این ۴۰ سال بیشتر قهرمانان کشتی که علاوه بر ورزش در سنگر علم و دانش هم کوشا بودهاند، بهنوعی شاگرد من بودهاند.
وی که سابقه استادی تربیتبدنی در دانشگاه فردوسی مشهد را دارد میافزاید: احمد اعظمی قهرمان سوم نوجوانان جهان، مصطفی و مرتضی علیزاده نایبقهرمانان نوجوانان جهان، امیر توکلیان نایبقهرمان جهان، عبدالرضا کارگر قهرمان آسیا و قهرمان دانشجویان جهان، امیر رشیدیان برادرزاده پهلوان شورورزی، علی خالقزاده قهرمان جام تختی و هومن شیدا قهرمان سوم دانشجویان جهان ازجمله استعدادهایی بودند که جزو شاگردان من محسوب میشوند و برای کشتی ایران افتخارآفرینی کردهاند.
علیرضا رستمیتیتکانلو؛ سابقهی داوری بین المللی کشتی، مربیگری و داوری کشتی و چوخه را در کارنامهی درخشان خود دارد و مدرس داوران و مربیان ورزش سنتی کشتی باچوخه نیز میباشد میگوید: وی اکنون بهعنوان داور بازنشسته بینالمللی کشتی نیز شناخته میشود.
رستمی برای اولینبار در سال ۱۳۷۵ در مسابقات بینالمللی کشتی جام جهانپهلوان تختی در یک رقابت بینالمللی حضور پیدا کرده است. در مسابقات جهانی برای اولینبار در کشور ترکیه و در جریان مسابقات قهرمانی دانشجویان جهان داوری را تجربه کرده و سومینبار نیز در کشور ژاپن مسابقات دانشجویان جهان را قضاوت کرده است. رقابتهای کشتی جامجهانی جوانان در ارمنستان آخرین آوردگاه داوری من در رقابتهای بینالمللی بود و بعد از آن به سبب گذر از سن شصتسالگی برای همیشه از داوری در عرصههای بینالمللی بازنشسته و محروم شدم.
وی که مدتی نیز مسئولیت دبیری هیات کشتی باچوخه را بر عهده داشته است میافزاید: کشتی چوخه بهعنوان کشتی محلی خراسان در بین خراسانیها بهویژه قوم کرد، طرفداران زیادی دارد و بهعنوان بخشی از هویت معنوی خراسان ثبت و ضبط شده است. بسیاری از پهلوانان بزرگ خراسان همانند پهلوان احمد وفادار، غلامرضا قشنگ و احمد گلمکانی ورود به عرصه کشتی را از همین گودهای محلی کشتی چوخه شروع کردهاند و از همین گودهای کشتی چوخه به عرصههای کشتی ملی و بینالمللی راه یافتهاند. ما حفظ و تداوم این کشتی بهعنوان میراث معنوی و ورزشی استان را در سرلوحه کار خود قرار دادهایم و با حمایت معنوی و مادی از گودهای چوخه خراسان ازجمله گود چوخه زینلخان در اسفراین، گود روستای رهور قوچان، اماممرشد فاروج، بنیهاشم روستای برغمد، روستای پلبند باخرز، گود چوخه نیشابور، سبزوار و گودهای مشهد و سایر مناطق و شهرستانها، از این ورزش پرطرفدار و قهرمانپرور حمایت کردهایم، تا جایی که کشتی باچوخه در عرصه ملی و دیگر استانهای کشور ازجمله تهران، البرز، سمنان، مازندران و گلستان طرفداران پروپاقرصی پیدا کرده است و حتی پهلوانانی از این استانها در مسابقات کشتی چوخه استان خراسان شرکت کردهاند.